GHP คืออะไร ช่วยเพิ่มความน่าเชื่อถือให้กับผลิตภัณฑ์อาหารอย่างไร

GHP คือข้อกำหนดสำหรับผู้ประกอบการ เพื่อเป็นแนวทางการผลิตสินค้า หรือผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ให้สะอาด เหมาะสม ลดความเสี่ยงสินค้าปนเปื้อนก่อนถึงมือลูกค้า นอกจากลูกค้าต้องมองหาสัญลักษณ์ Food Grade บนตัวสินค้า หรือทำความเข้าใจว่า FDA คืออะไรแล้ว การทำความเข้าใจเกี่ยวกับมาตรฐาน GHP เองก็สำคัญไม่แพ้กัน

บทความนี้ได้รวบลรวมข้อมูลเกี่ยวกับ GHP มาไว้ให้แล้ว มาทำความเข้าใจว่า GHP คืออะไร GHP ประกอบด้วยอะไรบ้าง พร้อมเปรียบเทียบว่า GMP กับ GHP ต่างกันอย่างไร หาคำตอบกันได้เลย

GHP คืออะไร

GHP ย่อมาจาก Good Hygiene Practices คือแนวทางปฏิบัติด้านสุขอนามัยที่ดีในกระบวนการผลิตอาหารและผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้อง เพื่อป้องกันการปนเปื้อนในทุกขั้นตอน ตั้งแต่สถานที่ เครื่องมือ บุคลากร ไปจนถึงกระบวนการผลิต โดยมีเป้าหมายเพื่อให้ผลิตภัณฑ์ปลอดภัยและได้คุณภาพตามมาตรฐาน นอกจากนี้ ผู้ประกอบการที่มองหาโรงงานรับบรรจุสินค้า ตลอดจนบรรจุภัณฑ์อาหาร ก็ควรมองหาโรงงานที่ได้มาตรฐาน GHP ด้วยเช่นกัน

หัวใจสำคัญของ GHP

โรงงานผลิตสินค้า โรงงานรับบรรจุสินค้า รวมไปถึงโรงงานรับสกรีนบรรจุภัณฑ์ ควรมีมาตรฐานตามหลักหัวใจสำคัญของ GHP ดังนี้

• การจัดการสิ่งแวดล้อมในโรงงาน เช่น ระบบทำความสะอาด (Clean-in-Place) และการฆ่าเชื้อ
• สุขลักษณะส่วนบุคคลและการฝึกอบรมพนักงาน เช่น การล้างมือ การใส่ชุดป้องกัน
• การจัดการน้ำและของเสีย อย่างเหมาะสม ป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อ
• ตรวจสอบและบำรุงรักษาเครื่องจักร ให้พร้อมใช้งานเสมอ

GMP คืออะไร?

GMP หรือ Good Manufacturing Practices เป็นแนวทางปฏิบัติที่ดีในการผลิตที่ครอบคลุมระบบควบคุมคุณภาพในทุกขั้นตอน ตั้งแต่การคัดเลือกวัตถุดิบ การผลิต การบรรจุ จนถึงการจัดเก็บสินค้า โดยมุ่งเน้นการป้องกันความผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้นในการผลิต

หัวใจสำคัญของ GMP

• ระบบเอกสารและบันทึก (Documentation) เช่น คู่มือการผลิต ใบตรวจสอบคุณภาพ
• การควบคุมวัตถุดิบต้นทาง และการจัดเก็บอย่างถูกสุขลักษณะ
• การตรวจสอบระหว่างการผลิต (In-process Control)
• การจัดการสินค้าที่ไม่เป็นไปตามข้อกำหนด (Non-conformance)

GMP กับ GHP ต่างกันอย่างไร

สรุปข้อกำหนด GHP สำหรับผู้ประกอบการ

สรุปข้อกำหนด GHP สำหรับผู้ประกอบการ ดังนี้

• จัดทำคู่มือสุขอนามัย: ระบุขั้นตอนทำความสะอาดและควบคุมปัจจัยเสี่ยง
• ฝึกอบรมบุคลากร: เน้นเรื่องสุขอนามัยส่วนบุคคล
• ตรวจสอบสิ่งแวดล้อมและอุปกรณ์: เช่น ตรวจเชื้อบนพื้นผิวหรืออากาศ
• บันทึกผลตรวจสอบ: เพื่อใช้เป็นหลักฐานในการตรวจสอบภายในและภายนอก

ทำไม GHP จึงสำคัญกว่าที่คิด?

GHP Logo สำคัญกว่าที่คิด เพราะมีประโยชน์หลัก ๆ ดังนี้

• เน้นการป้องกันก่อนเกิดปัญหา ลดโอกาสการปนเปื้อนของจุลินทรีย์และสารเคมี
• รองรับมาตรฐานระดับสากล โดย GHP มักเป็นพื้นฐานก่อนเข้าสู่มาตรฐาน HACCP
• สร้างความมั่นใจให้ผู้บริโภค ว่าผลิตภัณฑ์ปลอดภัยต่อสุขภาพ

HACCP คืออะไร?

HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points) คือระบบบริหารความปลอดภัยอาหารที่ใช้การวิเคราะห์อันตราย (ทั้งทางชีวภาพ เคมี และกายภาพ) และกำหนดจุดควบคุมวิกฤต (CCP) เพื่อป้องกันความเสี่ยงในผลิตภัณฑ์อาหาร

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับ GHP (FAQs)

นอกจากเนื้อหาเกี่ยวกับ GHP ที่บทความนี้ได้รวบรวมมาให้แล้ว ยังมีคำถามที่พบบ่อยพร้อมคำตอบมาไขข้อข้องใจเกี่ยวกับข้อกำหนด GHP เพิ่มเติมอีกด้วย ดังนี้

ต้องเปลี่ยนชื่อ “คู่มือ GMP” เป็น “คู่มือ GHP” หรือไม่?

ควรเปลี่ยนเพื่อให้สอดคล้องกับข้อกำหนดใหม่และแสดงความชัดเจนในการควบคุมสุขอนามัย

ต้องปรับปรุง SOP อย่างไร?

เพิ่มรายละเอียดขั้นตอนทำความสะอาด ความถี่ในการตรวจสอบ และมาตรการสุขอนามัยอื่น ๆ

ต้องบันทึก Allergen อย่างไรในระบบ GHP?

ระบุวัตถุดิบที่เป็นสารก่อภูมิแพ้ (Allergen) ให้ชัดเจน และแยกโซนผลิตอย่างเหมาะสม

ฟอร์ม HACCP ต้องเปลี่ยนหรือไม่?

ควรเพิ่มคอลัมน์สำหรับ Allergen และประเมินความเสี่ยงเพิ่มเติมในแต่ละ CCP

ต้องทำ Validation สำหรับมาตรการควบคุมหรือไม่?

ควรทำ เช่น รายงานการทดสอบการฆ่าเชื้อ เพื่อยืนยันประสิทธิภาพของมาตรการควบคุม

GHP มาตรฐานสุขอนามัยในอุตสาหกรรมอาหารที่ผู้ประกอบการต้องรู้

GHP หรือแนวทางปฏิบัติด้านสุขอนามัยที่ดีในกระบวนการผลิตอาหารและผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้อง เป็นแนวทางการปฏิบัติเพื่อรักษาสุขอนามัยในกระบวนการผลิตอย่างมีประสิทธิภาพ ตั้งแต่การคัดเลือกสถานที่ เครื่องจักร กระบวนการทำงาน ไปจนถึงบุคลากร ดังนั้น ผู้ผลิตที่กำลังมองหาโรงงานผลิตสินค้า โรงงานรับบรรจุภัณฑ์สินค้า หรือโรงงานรับทำสติ๊กเกอร์บนบรรจุภัณฑ์สินค้า ควรมองหาโรงงานที่ได้มาตรฐาน ตลอดจนรองรับมาตรฐาน GHP